Fitre, Zekât ve Fidye Kimlere Verilir?

Bu mali ibadetler, hem bireylerin dini vecibelerini yerine getirmesini sağlıyor hem de toplumsal dayanışmayı güçlendiriyor. Peki, fitre, zekât ve fidye kimlere verilir? İşte detaylar…
Fitre Kimlere Verilir?
Fitre, Ramazan Bayramı’ndan önce ödenmesi gereken bir sadaka olup, oruç ibadetinin kabulüne vesile olan bir yardımlaşma şekli olarak kabul edilir. Fitre, kişinin kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler adına ödenir. Diyanet İşleri Başkanlığı’na göre, 2025 yılı için fitre miktarı günlük kişi başı asgari 180 TL olarak belirlenmiştir (bu miktar her yıl güncellenir, yerel ekonomik duruma göre değişebilir).
Fitre, aşağıdaki kişilere verilebilir:
Yoksullar: Temel ihtiyaçlarını karşılayamayan, geçim sıkıntısı çeken kimseler.

Düşkünler: Çalışamayacak durumda olan veya iş bulamayan ihtiyaç sahipleri.

Yolda kalmışlar: Memleketine dönecek imkânı olmayan yolcular.

Ancak fitre, kişinin kendi anne, baba, eş ve çocuklarına verilemez. Ayrıca zenginlere, yani nisap miktarından fazla mala sahip olanlara da fitre verilmesi uygun değildir.
Zekât Kimlere Verilir?
Zekât, mali durumu belirli bir seviyenin üzerinde olan Müslümanların, sahip oldukları servetin belli bir oranını (genellikle %2,5) ihtiyaç sahiplerine vermesiyle yerine getirilen bir ibadettir. Kur’an-ı Kerim’de Tevbe Suresi 60. ayette zekâtın verileceği kişiler açıkça belirtilmiştir. Buna göre zekât şu kimselere verilir:
Fakirler ve yoksullar: Geçimini sağlayamayan veya çok zor şartlarda yaşayanlar.

Miskinler: Hiçbir mal varlığı olmayan, dilenmeye muhtaç kişiler.

Zekât toplayıcıları: Zekâtın toplanması ve dağıtılması için görevlendirilenler.

Kalbi İslam’a ısındırılacaklar: Müslüman olmaya yakın görülen veya yeni Müslüman olmuş kişiler.

Köleler: Esaret altında olanların özgürlüğe kavuşması için (günümüzde bu durum borçlulara yardım olarak yorumlanabilir).

Borçlular: Borcunu ödeyemeyecek durumda olanlar.

Allah yolunda olanlar: İlim tahsili veya cihad gibi Allah rızası için çalışanlar.

Yolda kalmışlar: Gurbette parasız kalan yolcular.

Zekât da fitre gibi kişinin yakın akrabalarına (anne, baba, eş, çocuk) verilemez. Ayrıca zekât, yalnızca Müslümanlara verilir; gayrimüslimlere zekât dağıtılmaz.
Fidye Kimlere Verilir?
Fidye, oruç tutamayacak durumda olanların, tutamadıkları her gün için bir yoksulu doyuracak kadar ödeme yapmalarıdır. Özellikle yaşlılık, kronik hastalık veya iyileşme ümidi olmayan sağlık sorunları nedeniyle oruç tutamayanlar fidye verir. 2025 itibarıyla fidye miktarı, bir kişinin günlük gıda ihtiyacını karşılayacak tutar olarak belirlenmiş olup, bu da fitre ile aynı miktarda, yani günlük 180 TL civarındadır.
Fidye, aşağıdaki kişilere verilebilir:
Yoksullar ve ihtiyaç sahipleri: Günlük temel gıda ihtiyacını karşılayamayanlar.

Fidye de zekât ve fitre gibi kişinin kendi anne, baba, eş ve çocuklarına verilemez. Fidye ödemesi, Ramazan içinde veya sonrasında toplu olarak yapılabilir.