FATF Gri Listesi ve Türkiye: Finansal İstikrarın Anahtarı

Dünya genelinde mali suçların önlenmesine yönelik çalışmaları koordine eden FATF (Mali Eylem Görev Gücü), ülkelerin kara para aklama, terörün finansmanı ve kitle imha silahlarının finansmanı ile mücadeledeki performanslarını değerlendiriyor. Bu değerlendirmeler sonucunda FATF, ülkeleri belirli listelere dahil edebiliyor. Türkiye, 21 Ekim 2021 tarihindeki FATF Genel Kurulu'nda gri listeye alınan ülkeler arasında yer aldı. Peki, gri liste nedir ve Türkiye'nin durumu nasıl değerlendirilmektedir?

Gri Liste Nedir ve Nasıl Oluşur?

FATF tarafından oluşturulan gri liste, ülkelerin kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede yetersiz kaldığına dair bir uyarı sistemidir. Gri listeye alınan ülkeler, bu konudaki eksiklikleri gidermek üzere taahhütte bulunurlar. Bu eksiklikler genellikle yasal düzenlemeler, uygulama tedbirleri, uluslararası işbirliği, risk değerlendirmesi ve siyasi taahhüt gibi kriterlere dayanır.

Türkiye'nin Gri Liste'ye Alınma Sebepleri:

1. Yasal ve Düzenleyici Çerçeve: Türkiye'nin kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadeledeki yasal ve düzenleyici çerçevesi FATF tarafından yetersiz görülmüştür. Eksik veya etkin bir şekilde uygulanmayan mevcut yasalar, gri listeye alınma sebeplerinden biridir.

2. Uygulama Tedbirleri: Mevcut yasa ve yönetmeliklerin yeterince uygulanmaması da Türkiye'nin gri listeye alınma sebeplerinden biridir. Bu durum, mali suçlarla mücadelede etkin bir uygulama eksikliği olarak değerlendirilmiştir.

3. Uluslararası İşbirliği: Türkiye'nin kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadelede uluslararası işbirliğinde eksiklikleri olduğu belirtilmiştir. Bilgi paylaşımı ve diğer ülkelerle işbirliği konusundaki zayıflıklar, ülkenin gri listeye alınmasına neden olmuştur.

4. Risk Değerlendirmesi: Türkiye'nin kara para aklama veya terörün finansmanı faaliyetleri açısından yüksek risk taşıdığı düşünüldüğünden, ülke daha fazla incelemeye tabi tutulmuş ve gri listeye alınmıştır.

5. Siyasi Taahhüt: Hükümetin bu konularda ele almak için yeterli siyasi irade ve kararlılık göstermemesi, Türkiye'nin gri listeye dahil edilmesine yol açmıştır.

Türkiye'nin Gri Listeden Çıkabilmesi İçin Alması Gereken Aksiyonlar:

1. Yasal Düzenleme Genişletmeleri: Türkiye'nin kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadeledeki yasal çerçevesinin kapsamını genişletmesi gerekmektedir.

2. Cezai Yaptırımların Artırılması: İlgili mevzuata uymamanın daha sert cezai yaptırımlarla karşılanması, etkin bir mücadele için önemlidir.

3. Risk Değerlendirmesi ve Kontrol: Kuruluşların iş faaliyetlerinden kaynaklanan potansiyel risklerin periyodik olarak değerlendirilmesi ve bu risklere karşı etkin önlemlerin alınması gerekmektedir.

4. Kontrol Ortamının İyileştirilmesi: Bankacılık, altın, değerli taşlar, kambiyo ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar üzerindeki kontrol ortamının güçlendirilmesi önemlidir.

Türkiye'nin bu aksiyonları alarak FATF'nin beklentilerini karşılaması durumunda, gri listeden çıkma şansı artacaktır. Ancak bu süreçte, hem finansal hem de finansal olmayan kuruluşların üzerlerine düşen sorumlulukları eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi kritik öneme sahiptir.

Türkiye'nin bu zorlu süreçte alacağı tedbirler, ülkenin finansal istikrarını güçlendirecek ve uluslararası itibarını yeniden tesis edecektir.